Czechy wykonują bardzo poważny krok w kierunku liberalizacji polityki narkotykowej. Izba Poselska zatwierdziła bowiem cenne zmiany w kodeksie karnym, które od 1 stycznia 2026 roku umożliwią dorosłym obywatelom legalną uprawę konopi indyjskich na własny użytek. Jest to dopiero drugi kraj w Unii Europejskiej, po Niemczech, który decyduje się na tak odważny ruch. Co dokładnie przynosi nowelizacja i jakie konsekwencje czekają obywateli?
Legalna uprawa konopi – nowe granice prawa
Zgodnie z nowymi przepisami, każda osoba powyżej 21. roku życia będzie mogła w pełni legalnie uprawiać do trzech roślin konopi indyjskich na własny użytek. Co istotne, prawo zezwoli także na ich przetwarzanie, co oznacza, że przygotowanie suszu czy olejków z własnych roślin stanie się w pełni legalne i nie będzie wiązało się z żadnymi konsekwencjami prawnymi. Reforma wyznacza wyraźną granicę pomiędzy dozwolonym działaniem a naruszeniem prawa, o czym warto pamiętać. Uprawa czterech lub pięciu roślin będzie wykroczeniem, które może skutkować wysoką grzywną. Hodowanie sześciu i więcej krzewów zostanie już zakwalifikowane jako przestępstwo. Niemniej jednak liberalizacja polityki narkotykowej w Czechach jest mocno widoczna i kraj ten coraz mocniej wyróżnia się na tle reszty europejskich państw.
Posiadanie suszu – ile można mieć legalnie w Czechach?
Nowe prawo porządkuje ponadto kwestie związane z posiadaniem suszu marihuany. W domu będzie można legalnie przechowywać do 100 gramów, natomiast poza miejscem zamieszkania – nie więcej niż 25 gramów. Przekroczenie tych limitów będzie karane w zależności od ilości. Posiadanie do 200 gramów w domu lub do 50 gramów w przestrzeni publicznej zostanie uznane za wykroczenie, zaś większe ilości trafią już w obszar odpowiedzialności karnej. Reforma wprowadza ponadto zupełnie osobną kategorię przestępstw związanych z konopiami w kodeksie karnym, co pozwoli na znacznie adekwatniejsze traktowanie takich spraw i dostosowanie kar do rzeczywistego zagrożenia społecznego. Rząd w Czechach pracuje nad tym, aby polityka narkotykowa w Czechach stawała się bardziej liberalna, dlatego w kolejnych latach możemy się spodziewać kolejnych reform.
Brak rynku regulowanego a ograniczenia zmian
Choć pierwotnie planowano wdrożenie modelu regulowanego rynku konopnego i utworzenie klubów konopnych, to propozycje te zostały odrzucone na etapie prac legislacyjnych. Zwolennicy legalizacji liczyli na jeszcze szerszy zakres reformy, aczkolwiek przyjęte przepisy dają podstawę do dalszych działań i otwierają drogę do przyszłych zmian w kierunku pełnej legalizacji rynku. Przyjęta ustawa czeka w chwili obecnej na zatwierdzenie przez Senat i podpis prezydenta. Jeśli wszystko przebiegnie zgodnie z planem, zmiany wejdą w życie z początkiem 2026 roku. Wiele wskazuje na to, że Senat i prezydent przyjmą ustawę, dlatego nastroje w Czechach od pewnego czasu są bardzo dobre.
Psylocybina w terapii, czyli kolejna ciekawa innowacja w prawie
W ramach tej samej reformy parlamentarzyści zatwierdzili ponadto legalizację terapii z użyciem psylocybiny. Substancja ta, która jest powszechnie znana z działania psychoaktywnego, będzie mogła być w pełni legalnie wykorzystywana w leczeniu zaburzeń psychicznych, aczkolwiek wyłącznie pod ścisłym nadzorem lekarskim. Czechy wzorują się tutaj na istniejących przepisach dotyczących medycznej marihuany i wchodzą na ścieżkę rozwoju terapii psychodelicznej, która może przynieść istotne korzyści w leczeniu depresji, PTSD czy rozmaitych uzależnień. Kwestie związane z psylocybiną już od dawna były przedmiotem burzliwych debat, aczkolwiek wydaje się, że dopiero teraz znaleziono optymalne rozwiązanie.
Nowy kierunek czeskiej polityki narkotykowej – co warto o nim wiedzieć?
Zmiany uchwalone przez Izbę Poselską to ewidentny sygnał, że Czechy chcą jak najszybciej odejść od represyjnego podejścia do użytkowników konopi. Legalizacja uprawy na własny użytek i złagodzenie kar za posiadanie to niezwykle poważny krok w stronę racjonalizacji prawa oraz znacznego zmniejszenia liczby przestępstw związanych z konopiami. W efekcie obywatele zyskają jasne i jednoznaczne przepisy, które oddzielają okazjonalne użycie od działalności przestępczej. Reforma ma ponadto na celu odciążenie sądów i służb ścigania od spraw niskiej wagi społecznej, które w Czechach przez długie lata stanowiły poważny problem. Dla wielu krajów Czechy stają się wzorem do naśladowania pod kątem polityki narkotykowej, dlatego niewykluczone, że niebawem inne państwa wezmą z nich przykład.
